 ครูสมาน กาญจนะผลิน เกิด 10
มีนาคม พ.ศ. 2464 เป็นนักดนตรีและนักแต่งเพลง ซึ่งได้รับการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ประจำปี พ.ศ. 2531
เกิดที่กรุงเทพมหานคร เป็นบุตรคนที่ 4
ในจำนวน 7 คนของหมื่นคนธรรพ์ประสิทธิสาร (แตะ
กาญจนะผลิน) กับนางแหวว กาญจนะผลิน มีพื้นฐานด้านดนตรีไทยเดิมมาตั้งแต่เด็ก
เนื่องจากบิดาเป็นหัวหน้าวงดนตรีไทย โดยมีพี่ชาย ชื่อ พริ้ง กาญจนะผลิน
เป็นผู้ให้การฝึกฝนเพิ่มเติม เริ่มเรียนหนังสือ
ที่โรงเรียนมณีโสภา โรงเรียนวัดบางโพ โรงเรียนสุวรรณประสิทธิ์ และเข้าเรียนต่อที่
โรงเรียนนาฎดุริยางค์ กรมศิลปากร ในสาขาวิชาการดนตรี
โดยมีครูสอนวิชาการดนตรีต่างๆให้หลายคน เช่น ครูมนตรี ตราโมท เรืออากาศเอกทองต่อ
กลับชื่น ขุนสมานเสียงประจักษ์ ครูเอื้อ อัมพลิน ครูประเสริฐ วิเศษศิริ และ
พระเจนดุริยางค์ ทั้งด้าน ดนตรีไทยเดิม ดนตรีสากล และการเรียบเรียงเสียงประสาน ในปี พ.ศ.
2485 เมื่อเรียนจบแล้ว ได้เข้ารับราชการในวงดนตรีดุริยางค์สากล กรมศิลปากร
ในตำแหน่งนักดนตรีไทย และต่อมาได้ย้ายมาเป็นนักทรัมเป็ต ของวงดุริยางค์สากล
และออกหางานพิเศษเพื่อเพิ่มรายได้ โดยกลางวันรับราชการที่กรมศิลปากร
ส่วนกลางคืนเล่นดนตรีตามบาร์และไนท์คลับ หลายแห่ง เช่นภัตตาคารห้อยเทียนเหลา
หรือหยาดฟ้าภัตตาคาร ที่โด่งดังและเป็นที่นิยมกันมากในหมู่ชาวกรุงเทพฯ ผลงานของครูสมาน
มีลักษณะเฉพาะที่เรียกว่า "สังคีตประยุกต์" เป็นการนำดนตรีไทยมาบรรเลงผสมผสานกับดนตรีสากล
เพลงที่มีชื่อเสียงเช่น เพลง "วิหคเหิรลม" "ง้อรัก" "จูบเย้ยจันทร์"
"นกเขาคูรัก" "สัญญารัก" "ท่าฉลอม" "แสนแสบ"
ส่วนใหญ่เป็นผลงานแต่งร่วมกับศิลปินท่านอื่น เช่น สุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ เกษม
ชื่นประดิษฐ์ ชาลี อินทรวิจิตร ปี พ.ศ.
2489 ได้ชักชวน ประสิทธิ์ พยอมยงค์ จำนรรจ์ กุณฑลจินดา และพรรคพวก ตั้งวงดนตรีกาญจนศิลป์
ออกรับงาน ทั่วๆ ไป และเล่นประจำตามร้านอาหาร โรงแรม ห้องอัดเสียงและ สถานีวิทยุ
โดยมี เพ็ญแข กัลยจารึก ชาญ เย็นแข วินัย จุลละบุษปะ นภา หวังในธรรม
เป็นนักร้องประจำวง เริ่มแต่งเพลงทำนองเองเป็นเพลงแรก
คือ เพลงกลิ่นเนื้อนาง(หมายเหตุ-คนละเพลงกับคุณวินัย จุลละบุษปะ ร้อง) ที่ครูสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ เป็นผู้แต่งคำร้อง และ ชาญ
เย็นแข เป็นผู้ขับร้อง โดยอาศัยทำนองจาก เพลงไทยเดิม ชื่อ เพลงดาวทอง ผลงานที่โดดเด่นมาก
ของ ครูสมาน กาญจนะผลิน น่าจะเป็น การที่นำเอาดนตรีไทย มาบรรเลงผสมกันกับ
ดนตรีสากล ที่เรียกชื่อว่า “สังคีตประยุกต์” ซึ่งมีอยู่หลายสิบเพลง เช่น เพลงวิหคเหินลม เพลงง้อรัก เพลงจูบเย้ยจันทร์ เพลงความรักเจ้าขา เพลงนกเขาคูรัก
เพลงรัก เพลงสัญญารัก เพลงหวานรัก ฯลฯ ผลงานเหล่านี้ เป็นผลงานที่แต่งร่วมกันกับ ครูสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ และ ครูเกษม
ชื่นประดิษฐ์ เป็นส่วนใหญ่ เมื่อวันที่
27 เมษายน พ.ศ. 2500 ครูสมาน กาญจนะผลิน ได้ร่วมเดินทางไปกับคณะผู้แทนศิลปินไทย
นำโดย สุวัฒน์ วรดิลก ไปแสดงที่ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน
จนกลายเป็นบันทึกประวัติศาสตร์อีกหน้าหนึ่งของ วงการดนตรีและการแสดงของ ไทย ปรากฏว่า
ได้รับความนิยมจากประชาชนชาวจีนอย่างมากมาย ยิ่งครูบุญยง เกตุคง (ศิลปินแห่งชาติ)
บรรเลงตอนท่อนรับ ด้วยระนาดด้วยแล้ว ท่านประธานเหมา เจ๋อ ตุง และ ท่านนายกรัฐมนตรี
โจว เอิน หลาย ถึงกับเอ่ยปากว่า “เสียงระนาดที่ครูเล่น หยั่งกับไข่มุก
หล่นบนจานหยกนั่นเทียว” ผลงานที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ
เพลง "รักคุณเข้าแล้ว" แต่งร่วมกับสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ ขับร้องโดย
สุเทพ วงศ์กำแหง เมื่อ พ.ศ. 2498 ครูสมานเสียชีวิตเมื่อ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2538(อายุ
74 ปี) | ผลงานเพลงบางส่วนของครูสมาน เพลงออเซาะรัก
ขับร้อง : ชาญ เย็นแข + เพ็ญแข กัลยจาฤกษ์ , คำร้อง : สุนทรียา ณ เวียงกาญจน์
ทำนอง : สมาน กาญจนผลิน ต้นฉบับเดิมจากแผ่นครั่ง ประมาณปี พ.ศ. ๒๔๙๔ - ๒๕๐๐
คลิ๊กที่ลูกศร รอโหลดประมาณ 8 วินาทีครับ
เพลงจนจริงไม่จนรัก คลิ๊กที่ลูกศร ชับร้อง : สุเทพ วงศ์กำแหง + สืบเนื่อง กันภัย , คำร้อง : เกษม ชื่นประดิษฐ , ทำนอง : สมาน กาญจนผลิน ต้นฉบับเดิมจากแผ่นครั่ง ประมาณปี พ.ศ. ๒๔๙๔ - ๒๕๐๐ เพลงตะวันยอแสง คลิ๊กที่ลูกศร
ขับร้องโดย ชรินทร์ นันทนาคร
|
